Είναι γνωστό σε όλους, ότι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της γεωργίας είναι η στροφή από την ποσοτική στην ποιοτική παραγωγή. Μέσα στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης και των ανοικτών συνόρων ο σπουδαιότερος παράγοντας στον σκληρό ανταγωνισμό που θα υπάρξει θα είναι η υψηλή ποιοτική στάθμη η οποία μπορεί εύκολα να εκτιμηθεί από τους καταναλωτές και η υψηλή βιολογική αξία των προϊόντων η οποία θα πιστοποιείται από αρμόδιους φορείς και θα συνοδεύει τα προϊόντα στις διάφορες αγορές.

Το πνεύμα των αποφάσεων της Λισσαβόνας, ότι μέσω της γνώσης και της έρευνας τα ευρωπαϊκά προϊόντα θα καταστούν ικανά να ανταγωνισθούν τα ομοειδή των άλλων χωρών, πρέπει να βρει άμεση εφαρμογή στην Ελληνική Γεωργία και ειδικότερα στην Ελληνική δενδροκομία.

Ο γενικός όρος "ποιοτική παραγωγή" είναι τόσο ευρύς, που με μια γενική διατύπωση δεν μπορεί να αποδοθεί η πλήρης διάστασή του, ούτε μπορεί να χαραχθεί μια ενιαία ποιοτική πολιτική για όλα τα αγροτικά προϊόντα και αυτό γιατί κάθε τομέας της αγροτικής παραγωγής χαρακτηρίζεται από τη δική του ιδιαιτερότητα, τις δικές του επιδιώξεις και τα δικά του ποιοτικά πλαίσια, μέσα στα οποία μπορεί και πρέπει να κινηθεί για την επίτευξη της ποιοτικής του αναβάθμισης.

Ακόμη και μέσα στον κάθε τομέα, υπάρχουν ιδιαιτερότητες οι οποίες αφορούν το κάθε είδος ακόμη και την κάθε ποικιλία και κάθε κλώνο.

Για να τεθεί συνεπώς η κατευθυντήρια πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της ποιοτικής παραγωγής σε εφαρμογή, χρειάζεται η κατάρτιση πολλών επί μέρους προγραμμάτων στα οποία θα εξειδικεύεται ο σκοπός του προγράμματος και οι επιδιωκόμενοι στόχοι, προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή ποιοτική αναβάθμιση.

Ο τομέας της δενδροκομίας, με τους νωπούς και ξηρούς καρπούς είναι ένας από τους κυριότερους πυλώνες στους οποίους στηρίζεται η υγιεινή διατροφή των ανθρώπων και είναι κατεξοχήν μαζί με τα λαχανικά ο πυλώνας εκείνος της υψηλής διαιτητικής αξίας και ο πλέον προσαρμοσμένος στο ανθρώπινο γένος βιολογικά.

Καθημερινά αποδεικνύεται στην πράξη ότι το πολυτιμότερο αγαθό στον άνθρωπο, η υγεία, σχετίζεται πολύ στενά με τη διατροφή. Ο οργανισμός του ανθρώπου είναι ένα χημικό εργαστήριο το οποίο συνεχώς προσπαθεί να διατηρήσει την ομοιοστασία του - τη χημεία του - και οι νωποί και ξηροί καρποί στο σύνολό τους, με το αλκαλικό τους περιεχόμενο, τις βάσεις που περιέχουν βοηθούν στη διατήρησή της.
 Σήμερα, η επιστήμη της διατροφής αποκαλύπτει το ένα μετά το άλλο, τα υγιεινά-διατροφικά πλεονεκτήματα-ιδιότητες, των νωπών και ξηρών καρπών, ενώ η ιατρική επιστήμη τεκμηριώνει με μεγάλη καθυστέρηση τη συμβολή τους στην υγεία του ανθρώπου.

 Οι νωποί καρποί είναι πλούσιοι σε προστατευτικές και αντιοξειδωτικές για τον οργανισμό μας ουσίες. Βιταμίνες, σάκχαρα, νερό, φυτοχημικές ουσίες, καθώς και διαιτητικές ίνες, απαραίτητες για ένα δραστήριο και αποτελεσματικό πεπτικό σύστημα.

 Παράλληλα οι ξηροί καρποί, ιδιαίτερα οι ωμοί, μπορούν να αποτελέσουν μέρος ενός υγιεινού και ισορροπημένου διαιτολογίου, αφού είναι πηγή μεταλλικών στοιχείων, ιδιαίτερα ασβεστίου, φωσφόρου, ψευδαργύρου, χαλκού, σιδήρου, σεληνίου, υδατανθράκων, φολικού οξέος, βιταμινών A.C.E. και λιπαρών οξέων, ιδιαίτερα ακορέστων. Ιδιαίτερα οι πρωτεΐνες των ξηρών καρπών είναι πλούσιες στο αμινοξύ αργινίνη, η οποία βοηθάει στη σύνθεση εντός του οργανισμού, μονοξειδίου του αζώτου (ΝΟ) που και αυτό με τη σειρά του συμβάλλει στην διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων, αποτρέποντας έτσι καρδιαγγειακά επεισόδια. Ο πολυλειτουργικός ρόλος του μονοξειδίου του αζώτου είναι σημαντικός. Παίζει ένα ρόλο κλειδί σε πολλές βασικές λειτουργίες στον οργανισμό του ανθρώπου.

Μεταξύ των πλέον πολύτιμων μεταλλικών στοιχείων τα οποία περιέχονται στους ξηρούς καρπούς, το σελήνιο αποδεικνύεται σήμερα ότι παίζει πρωταρχικό ζωτικό ρόλο στον οργανισμό του ανθρώπου. Με τις ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητές του, το στοιχείο αυτό, από κοινού με τις βιταμίνες A.C.E. και τις διάφορες φυτοχημικές ουσίες, ανοίγει καινούργια μονοπάτια στην ιατρική επιστήμη, για την προστασία της υγείας του ανθρώπου.

Οι ξηροί καρποί είναι εκείνοι που δίνουν τη δυνατότητα περιορισμού της χρήσης των διαφόρων προϊόντων κρέατος, τα οποία αποτελούν την κύρια αιτία της κατανάλωσης κορεσμένων, λιπαρών οξέων. Η χρήση κορεσμένων λιπαρών οξέων, σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, βρίσκονται γύρω στο 15%, ενώ θα πρέπει να περιορισθεί το ποσοστό τους κάτω από το 10%, όπως συνέβαινε παλαιότερα στη μεσογειακή διατροφή και ειδικότερα των κατοίκων της Κρήτης.

Η αναφορά στις πολυάριθμες ουσίες και στοιχεία στους διάφορους νωπούς και ξηρούς καρπούς, που συμβάλλουν στην αποτροπή σοβαρών ασθενειών και ιδιαίτερα διαφόρων μορφών καρκίνου στον ανθρώπινο οργανισμό, είναι πολλές. Σε ορισμένες από αυτές θα γίνει αναφορά σε επόμενά μας άρθρα.
Για την υγεία των ανθρώπων τίποτε δεν είναι πιο κρίσιμο, από τον εφοδιασμό του οργανισμού των με νωπούς και ξηρούς καρπούς και λαχανικά. Τίποτε δεν είναι πιο βασικό, από την καθημερινή κατανάλωση νωπών και ξηρών καρπών υψηλής ποιότητας και βιολογικής αξίας.

Στο παρόν προεισαγωγικό άρθρο γίνεται μια γενική και συνοπτική αναφορά στους νωπούς και ξηρούς καρπούς, για τους οποίους ξεκίνησε στη χώρα μας μια ερευνητική εργασία, με σκοπό να εκτιμηθεί η περιεκτικότητα πολλών ειδών και ποικιλιών νωπών και ξηρών καρπών, σε βασικά για την υγεία μας θρεπτικά στοιχεία και ουσίες που παίζουν ζωτικό ρόλο στον ανθρώπινο οργανισμό.

Κάθε νωπός και ξηρός καρπός, ανάλογα με το είδος και την ποικιλία στην οποία ανήκει, έχει διαφορετική ποσοτική και ποιοτική σύσταση σε θρεπτικά στοιχεία, και διάφορες ουσίες, που πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής για να κάνει τη σωστή επιλογή και χρήση.

Το είδος του δένδρου, η ποικιλία, το υποκείμενο, το έδαφος, οι καλλιεργητικές φροντίδες και ο τρόπος συγκομιδής και συντήρησης, επηρεάζουν τη θρεπτική κατάσταση νωπών και ξηρών καρπών.
Για να φτάσουμε στο επιθυμητό επίπεδο καρπών, ξεκινούμε πάντοτε από την ποικιλία, γιατί συμβαίνει συχνά μεταξύ των ποικιλιών ενός είδους να υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση ως προς τα ποσοτικά και ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Υπάρχουν π.χ. ποικιλίες ξηρών καρπών, μόνο με ακόρεστα λιπαρά οξέα, ενώ στο ίδιο είδος υπάρχουν και ποικιλίες και με κορεσμένα λιπαρά οξέα.

Ακόμη υπάρχουν ποικιλίες που έχουν τη δυνατότητα πρόσληψης ενός ή περισσοτέρων μεταλλικών στοιχείων, σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από άλλες ποικιλίες. Το ίδιο συμβαίνει και με τις βιταμίνες.
Η ξεχωριστή ατομική έρευνα των επί μέρους ποικιλιών κάθε είδους είναι δυνατόν να οδηγήσει στην επιλογή ποικιλιών υψηλής βιολογικής αξίας που είναι πολύτιμες για την υγεία των ανθρώπων, αλλά και υψηλής εμπορικής αξίας. Εδώ βρίσκεται ο πυρήνας της ποιοτικής γεωργίας που επαγγέλλεται η Ευρωπαϊκή Ένωση με το πνεύμα της Λισσαβώνας.

Μετά την ποικιλία ακολουθεί σε σημασία το υποκείμενο, ιδίως για τα διάφορα θρεπτικά μεταλλικά στοιχεία, τα οποία προσλαμβάνει από το έδαφος. Πολυάριθμες ερευνητικές εργασίες καταδεικνύουν τη δυνατότητα εμπλουτισμού των νωπών και ξηρών καρπών με πολύτιμα για την υγεία του ανθρώπου μεταλλικά στοιχεία.

Η δημιουργία καρπών υψηλής βιολογικής αξίας, πρέπει να συνοδεύεται συγχρόνως και από υψηλή ποιοτική στάθμη, ικανή να διατηρηθεί ανάλογα με το είδος του καρπού, ικανό χρονικό διάστημα.

Γενικά το πρόβλημα της ποιότητας και συντηρησιμότητας των καρπών αποτελεί κυρίαρχο θέμα για τη χώρα μας, ικανό να βάλει φραγμό στα πάσης φύσεως εισαγόμενα, από διάφορες χώρες, που τις περισσότερες φορές δεν πληρούν τα βασικά στοιχεία ποιότητας.

Ας ξεκινήσει επιτέλους το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.  στον καταρτισμό ενός γενικού προγράμματος ποιοτικής αναβάθμισης νωπών, κυρίως, αλλά και ξηρών καρπών.

Το έργο μας στη γεωργία, ειδικότερου στη δενδροκομία, είναι να κατευθύνουμε τους γεωργούς στην παραγωγή νωπών και ξηρών καρπών με υψηλή ποιοτική και βιολογική αξία, που είναι και το μέλλον της ελληνικής δενδροκομίας. Υπάρχει κοινή ομοφωνία μεταξύ των ειδικών ότι χωρίς βελτιωμένη την ποιότητα των νωπών και ξηρών καρπών, θα είναι δύσκολο για τον Έλληνα γεωργό να παραμείνει ανταγωνιστικός.
Συναισθανόμενοι το μεγάλο μας χρέος στον τομέα αυτόν, το θέμα της ποιότητας των νωπών και ξηρών καρπών θα αποτελέσει το περιεχόμενο του επόμενου προεισαγωγικού μας άρθρου.